Geschreven door dierenfysiotherapeut Marjolein Rijn van De Dierenfysio Marjolein (in Bennekom).
Iedereen kent wel de fysiotherapeut. Voor mensen is het inmiddels de normaalste zaak van de wereld om bij rugpijn of na bijvoorbeeld een knie- of heupoperatie naar de fysiotherapeut te gaan. Ook voor dieren bestaat al ruim 30 jaar het beroep dierenfysiotherapeut, maar op de één of andere manier is deze aanvulling op gezondheid voor dieren nog niet zo vanzelfsprekend.
Wat is dierfysiotherapie?
Het beroep dierenfysiotherapeut is een officieel door de overheid erkend beroep. Om dierenfysiotherapeut te worden moet je eerst de 4-jarige HBO opleiding fysiotherapie afronden, en vervolgens nog een 2-jarige vervolgopleiding om te specialiseren als dierenfysiotherapeut.
De pijlers voor goede beweging
Om goed te kunnen bewegen heb je verschillende dingen nodig: Spierkracht, Lenigheid, Coördinatie, Snelheid en Uithoudingsvermogen. De dierenfysiotherapeut heeft diverse behandelmogelijkheden om deze dingen te beïnvloeden: Oefentherapie, massage, gewrichtsmobilisaties, hydrotherapie & huiswerkoefeningen.
Daarnaast kan laserbehandeling gebruikt worden om pijnklachten te verminderen en het zelf herstellend vermogen van het lichaam te ondersteunen.
Een voorbeeld uit de praktijk
De patiënt:
Een 8 jarige hond, loopt al enkele jaren zo af en toe kreupel links voor.
Voedingssupplementen hebben duidelijke vermindering van klachten gegeven, maar sinds 3 maanden is er na een misstap toch weer toename van klachten. De hond piept nu ook regelmatig en is minder vrolijk. Uit röntgenfoto’s blijkt artrose (slijtage) van beide ellebogen.
Via de dierenarts krijgt de hond ondersteuning met een ontstekingsremmer (dagelijks), injecties om pijn te dempen (1x per maand) en een doorverwijzing voor dierfysiotherapie.
Onderzoeksbevindingen dierenfysiotherapeut:
Verminderde bewegingsvrijheid van de ellebogen en de linker heup. Op de overgang van de borstwervelkolom naar de lendenwervelkolom is de rug verminderd soepel naar strekking en
pijnlijk bij testen. Ook is de mate waarin de schouderbladen soepel over de ribbenkast kunnen glijden flink verminderd. Rondom de linker heup, beide ellebogen en schouderbladen is er
een flink verhoogde spierspanning. In beweging zien we een kortere pas in stap en draf, de voorpoten worden niet recht naar voren gebracht maar via een cirkelende beweging en de rug wordt stijf gehouden.
De behandeling bij de dierenfysiotherapeut is in dit geval palliatief; er is geen herstel van de slijtage mogelijk, maar richt zich op het zo comfortabel houden van het dier.
Dat houdt in:
- Ontstekingsreacties (welke vrijwel altijd bij slijtage voorkomen) zo laag mogelijk houden.
- De gewrichtssmering optimaliseren.
- Alle gewrichten in het lichaam zo soepel mogelijk houden om de ‘versleten’ gewrichten zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen.
- Spieren soepel en sterk houden.
De behandeling heeft bestaan uit:
- Behandeling met de High Power Laser. Deze heeft een gebundelde lichtstraal, die energie direct naar de cellen in de diepere lagen onder de huid stuurt. Door het proces dat vervolgens in het lichaam plaatsvindt ontstaat een snel en effectief herstel van pijnklachten, ontstekingen of infecties.
- Mobiliseren van gewrichten en spieren door middel van oefeningen, gewrichtsmobilisaties en massage.
- Hydrotherapie om de spieren sterker te maken, beweeglijkheid van de gewrichten te verbeteren en als extra pijnstillende ondersteuning.
- Daarnaast ondersteunt de eigenaar de hond ook nog met supplementen, en heeft de eigenaar zelf een lichttherapie apparaatje voor thuisgebruik aangeschaft.
De hond is sinds starten van deze behandeling duidelijk vooruit gegaan. Ze loopt nog wel af en toe kreupel maar is duidelijk vrolijker, en lijkt minder vaak last van haar lijf te hebben.
“Met om de week fysiotherapie doen we er alles aan om deze hond nog een fijne oude(re) dag te laten hebben".
Dieren zijn nog meer dan wij afhankelijk van hun bewegingsvrijheid. Afname van deze bewegingsvrijheid betekent automatisch een vermindering van levenskwaliteit. Omdat dieren nu eenmaal niet kunnen vertellen waar ze oncomfortabel zijn, zijn dierenfysiotherapeuten gespecialiseerd in het opsporen van de locatie van klachten in het bewegingsapparaat. Ook zijn er vaak gebieden in het lichaam waar het dier is gaan compenseren en daar dan overbelastingsklachten heeft.
Dierfysiotherapie kan ingezet worden op 3 niveaus:
- Curatief: de behandeling richt zich op genezing bijv. na een kruisband operatie of bij een hernia
- Palliatief: de behandeling richt zich op het comfortabel houden bijv. bij artrose klachten
- Preventief: het onderzoek en eventuele behandeling richten zich op het voorkomen van
blessures bij sport- en/of werkhonden. Maar ook bij gedragsproblemen kan de dierenfysiotherapeut een dier helemaal nakijken om te beoordelen of het gedrag wellicht vanuit pijn veroorzaakt wordt.
Anders dan bij fysiotherapie voor mensen heb je voor een curatieve of palliatieve behandeling bij een dierenfysiotherapeut een verwijzing nodig van de dierenarts. Zo houdt de fysiotherapeut samen met de dierenarts de gehele gezondheid van het dier scherp in de gaten. Voor preventieve behandeling kan je wel zonder verwijzing terecht, de dierenfysiotherapeut zal je vragen om de bevindingen met je dierenarts te delen om zo het gezondheidsdossier van je dier zo compleet mogelijk te houden.